SPOR PAZARLAMASI

1-Spor Endüstrisi nedir? Spor dünyada 22. Sektör olarak yerini almaktadır. Ve spor tüm sektörler içinde genel ciro olarak otomotivin de önünde birinci sırada bulunmaktadır. Sporcular dışında sadece ABDde spor endüstrisinde 5.5 milyon kişi istihdam edilmektedir. Dünyada televizyonlarda en çok izlenen programlar spor programlarıdır. Birinci sırada 2003 yılı itibariyle 55 milyar kişi Formula 1I izlemiştir. İkinci sırada Dünya Kupası vardır. Spor gerek performans, gerek rekreatif, gerekse rehabilitif ve de preventif boyutu ile inan yaşantısının vazgeçilmez bir parçasıdır. Spor Endüstrisi; temelde tüketicilere gerek performans(her kategoride yarışma boyutunda), gerek rekreatif(sağlık ve güzellik için spor boyutunda), gerekse rehabilitif(hastalık ve sakatlıkların tedavisi boyutunda) ve de preventif (hastalık ve sakatlıkların önlenmesi boyutunda) formuyla spor, diğer serbest zaman etkinlikleri(traking, yamaç paraşütü, dağcılık v.b) ve bunlarla ilgili ürün, hizmet, araç ve gereç, insan, yer ve düşünceler sunan pazarın ismidir. 2- Pazarlama nedir? “Malların ve hizmetlerin bir hedef gruba sunulması eylemi”. “Hedef tüketici veya müşterinin istek ve ihtiyaçlarını tatmin ederek kar sağlamak”. 3-Spor Pazarlaması nedir? “Spor Pazarlaması spor tüketicilerinin ihtiyaç ve isteklerini karşılamak amacıyla mal ve hizmet değişimi sürecindeki tüm faaliyetlerin düzenlenmesini içerir.” Özet olarak spor ürün ve hizmetinin pazarlanması faaliyetidir. Kısa adı AMA olan Amerikan Pazarlama Birliği(American Marketing Association) 1983 yılında bir araştırma yapar. Bu çalışmada Spor Pazarlamasının ne olduğu sorulur. Soruya 8 yanıt verilir. Yanıtlar sıralanır ve bir tanesini işaretlenmeleri istenir. Yanıtlar şunlardır: a.Satış b.Reklam ve tanıtım c.İnsan ilişkileri d.İhtiyaçların karşılanması e.Proğram geliştirme f.Fiyatlandırma g.Planlama ve dağıtım h.Yukarıdakilerin hepsi Bu soruya Kolej Ligi yöneticilerinin çoğu bunu “Satış ve tanıtım” olarak yanıtlamıştır. Ama doğru yanıt “Yukarıdakilerin hepsidir”. 4-Spor Pazarlaması neleri kapsar? Burada iki ana konu vardır. Bu konulardan ilki spor ürünleri ve hizmetlerinin pazarlanarak doğrudan spor tüketicilerine ulaştırılmasıdır. (TBL, Türkiye Kupası, bir maç, bir turnuva, bir rekreatif etkinlik v.b.) Diğeri ise endüstriyel ürünlerin ve diğer tüketim ürünlerinin pazarlanmasında sporun tanıtım aracı olarak kullanılmasıdır. (SÜTAŞ büyümix, Ülker bisküvi v.b)         5-Spor Pazarlamasına neden gereksinim duyulmuştur? Günümüzde ülkemizde özellikle takım sporlarındaki maliyet artışı, ekonomik koşulların kötüye gitmesi spor kulüp yöneticilerini yeni kaynaklar aramaya yöneltmiştir. Bu yönelme beraberinde spor pazarlaması kavramını ülkemizde konuşulur hale getirmiştir. Özünde bu kavramın spor pazarlaması adı altında kullanılmasının da geçmişi çok eski değildir.Tüm girişimcilerce, ticari alanda çalışanlarca ya da hizmet veren kişilerce; spor pazarlaması, pazarlama alanının içinde yeni bir alan olmasına rağmen; spor asırlardır ya pazarlanmakta, ya da pazarlama aracı olarak kullanılmaktadır. Özet olarak asırlar boyunca girişimciler spor etkinliklerini değişik yöntemlerle sattılar.Ama spor pazarlaması kavramı ilk kez 1978 yılında Advertising Age Magazin tarafından kullanıldı. Dergi bu kavramı tüketici faaliyetlerini ve endüstriyel ürünleri ve hizmet pazarlamasında giderek artan bir tanıtım aracı olan sporun kullanılmasını tarif etmek amacıyla kullandı. Ülkemizde ise spor parlaması  konusu yaklaşık 15 yıllardır kullanılmaktadır. Bu konuda ilk toplantı TMOK tarafından 8-9 Nisan 1991 tarihleri arasında İstanbul da düzenlenen “Sporda Marketing Semineri”dir.Sporun ülkemizde bir iş ve önemli bir tanıtım aracı olarak algılanmaya başlamasının da geçmişi çok uzun değildir.

6-Spor tüketimi nedir? Burada spor tüketimi kavramı , spor ile ilgili oyunları, resmi işleri, izleme, dinleme, okuma ve koleksiyon yapma gibi bir çok konuyu kapsar. Bunları yapanlar da spor tüketicileridir. Burada spor tüketicisinin davranışı önemlidir. Tüketici davranışı insan davranışının alt bölümünü oluşturur.Tüketici davranışı incelenirken varsayımlar ve özellikler ele alınmalıdır. Bu özellikleri yedi ana konuda toplayabiliriz. a.Tüketici davranışı güdülenmiş davranıştır. b.Tüketici davranışı çeşitli faaliyetlerden oluşur. c.Tüketici davranışı bir süreçtir. d.Tüketici davranışı karmaşıklık ve zamanlama açısından farklılık gösterir. e.Tüketici davranışı farklı rollerle ilgilenir. f.Tüketici davranışı çevre faktörlerinden etkilenir. g.Tüketici davranışı farklı kişiler için, farklılıklar gösterebilir.  çerçevesi genel olarak çizilen bu özelliklerin spordaki tüketici davranışları için de genellenebileceği söylenebilir. Sporda tüketiciler iki ana grup altında sınıflanmaktadır.. Bunlar ; spor yapmak amacıyla spor faaliyetlerine katılan kişiler ve sporu seyreden kişilerdir. Bunun yanında ortak ilgi tüketimi de mevcuttur. Bu da; spor karşılaşmalarını izleyen kişiler aynı zamanda ilgili spor dalının farklı düzeylerinde spor yapabilirler demektir. Amerikada yapılan bir araştırmaya göre; % 81 oranında kişinin hem basketbol seyircisi hem de bu sporu yapan kişilerden oluştuğu ortaya çıkmıştır. Aynı ilişki üniversite basketbol seyircileri için  geçerli değildir. Araştırmaya göre kolej basketbolunu hem yapan hem de seyredenlerin oranı % 43 tür. Hem profesyonel basketbol seyircisi olup aynı zamanda kolaj basketbol seyircisi olanların ( ortak seyirci grubu ) oranı ise % 36dır. 7-Spor Ürünü nedir? Burada temel ürün “oyunun kendisidir”. Yani maç , yarışma veya bir rekreatif etkinliktir. Ama bu temel ürünün; devre arası gösterileri, molalardaki gösteriler, yarışmalar, fast food, bando gibi yardımcıları da vardır.   8-Spor Pazarlaması Süreci neleri kapsar? Spor Pazarlaması bir tanımlama ile  pazarlama etkinliklerinin oluşturulmasının, koordinasyonu ve bir anlamda organizasyon hedeflerinin başarılma yöntemidir. Bu noktada pazarlama etkinliklerinin koordinasyonu altı temel süreci içerir: a.Müşterilerin ilgi ve gereksinimlerinin araştırılarak ortaya konulması b.Bu ilgi ve gereksinimlere yanıt verebilecek bir spor ürünü, ya da program paketinin tanımlanması c.Ortaya konulan spor ürünü, ya da program paketinin fiyatlandırılması d.Ürünün dağıtımına ya da programın ne zaman, nerede uygulanacağına karar verilmesi e. Ortaya konulan spor ürünü, ya da program paketi hakkında insanları bilgilendirmek ve insanların katılımları ya da satın almaları için bir plan oluşturup , uygulamak f.Ortaya konulan ürün ya da program paketini satmak 9-Spor Pazarlamasındaki Önemli Noktalar nelerdir? Spor Pazarlamasında dört önemli nokta her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Bu noktalar “Ürün, fiyat, yer ve tanıtım”dır. Günümüzde bu noktalar 5P olarak da adlandırılmaktadır. (Product=ürün, Promotion= promosyon, Price:fiyat, Place=yer, Public Relation-Halkla İlişkiler) Bu kavramları şöyle açabiliriz: a.Ürün: Spor ürünleri karşımıza değişik şekillerde çıkabilir. İki takım arasında oynanacak bir basketbol maçı bir program, yüzme ve aerobik dersleri bir hizmet, bir takım, kulüp(bunlar ürün=product) veya bir organizasyon için yaptırılmış promosyonel ürünler(promosyon)(anahtarlık, t-shirt v.b) bir tanıtım olabilir. Bunlar bir noktada ana ürünlerdir. Bunların yanı sıra yiyecek, program broşürü, meşrubat servisi gibi yan/yardımcı ürünlerde vardır. b.Fiyat: Burada ürünün bilet fiyatı (price) olarak ortaya çıkan değeri söz konusudur.Bu fiyatlandırma ürünün maliyeti, ürüne olan talep, kazanmak istenilen para, yönetimin sübvansiyon oranı gibi kriterler göz önüne alınarak hesaplanır. c.Yer: Burada ürünün sunulacağı yer(place) söz konudur. d.Tanıtım: Tanıtımda dört unsur değerlendirilmelidir. Bu unsurlar bireysel iletişim, basılı ilan, görsel ilan ve de ödüllendirme.(PR/Public Relation-Halkla İlişkiler)   Temelde Spor Pazarlaması işi “son kişilerle ilişki kurma” işidir. Müşterilerle, tüketicilerle, sporcularla, şirketlerle, işverenlerle ve medya kuruşları ile doğrudan ilişki gerekir. Bunları sağlayacak kişi  yeterli eğitime ve bilgiye, ikna etme yeteneğine, yönetme yeteneğine ve en önemlisi kendisini geliştirme yeteneğine sahip elemanlar olmalıdır. 10-Ülkemiz koşullarına spor pazarlamasında kulüpler neler yapabilir? Ülkemiz koşullarında pratikte  yapılabileceklerı iki temel grupta toplayabiliriz: I.Doğrudan gelir getirici etkinlikler II.Temel giderlerin azaltılması I.Doğrudan gelir getirici etkinlikler a.Saha veya salon reklamları b.Forma reklamı c.TV yayın hakları d.Alınan ücretsiz tv reklam hakkının pazarlanması e.Bilet/Kombine bilet satışları f.VİP tribünü satışları g.Forma satışı(shop) h.Piyango II.Temel giderlere sponsor bulunması a.Spor malzemeleri(forma, eşofman, şort, top) b.Deplasman giderleri (Otel, transport) c.Dış giyim d.Su giderleri e.Sağlık organizasyonuna sponsor veya sigortaları değerlendirilerek sağlık giderlerinin azaltılması k kuşkusuz bu iş bir uzmanlık işidir. Bu çalışmalarda bir uzman tarafından yapılmalıdır. 11-Bir Marketing Planında neler olmalıdır? Spor Pazarlaması ile ilgili çalışmalara öncelikle bir pazarlama/ marketing planı hazırlanarak başlanmalıdır. Bunun önemi bize öncelikle içinde bulunduğumuz mevcut durumu gösterir. Ve oradan yola çıkılacak hareket noktalarının belirlenmesinde kolaylıklar sağlar. çağdaş yönetim anlayışının temeli stratejik planlara dayanır. Eğer yaptığınız işte(ne olursa olsun) elinizde bir stratejik plan oluşturmuyorsanız; misyonunuzu, vizyonunuzu ve değerlerinizi ortaya koymuyorsanız; swot analizi ile (güçlü, zayıf yönlerinizi, önünüzdeki fırsat ve tehditleri) ortaya koymuyorsanız işiniz zordur. Özünde bir basketbol maçına teknik olarak yapılan hazırlığın tümü burada size sözü edilen planlamanın bir parçasıdır. Böyle bir pazarlama/marketing planında olması gereken ana başlıklar ve ona başlıkların içerikleri aşağıda verilmiştir:   a.DURUM ANALİZİ: Burada kulübün içinde bulunduğu çevre. Şehrin konumu, nüfus yapısı, ulaşım olanakları ve kulübün Türk spor camiası içindeki yeri değerlendirilir. b.HEDEF PAZARLAR: Kulübün hedef pazarlar olarak belirleyeceği kitleler sıralanmalı.(Öneğin işyeri, şirketler, ulusal medya, okul öncesi, ilköğretimokulları kitlesi v.b.) c.KONULAR: Türkiyede ilgili spor dalının imajı, rekabet ortamı, tesis konusu, pazarlama çalışmaları ve medya konuları irdelenmeli, d.SWOT ANALİZİ: Takımın ve kulübün ;    Güçlü Yönleri Zayıf Yönleri Fırsatlar ve Tehditler belirlenmeli e.AMAçLAR: Ortaya konulacak pazarlama planı ile ne yapılmak istendiği açıklanmalı. f.ÖNERİLER: İzleyici kitlesinin sayısını arttırmak için ne yapılması gerektiği ortaya konulmalı. g.HAREKET PLANI: Öneriler bölümündeki hedefi realize etmek için , o ortamı yakalayabilmek için nelerin, nasıl yapılması gerektiği ortaya konulmalı. 8.KONTROLLER: Bu hazırlanan planın ne zaman, kimler tarafından, nasıl izleneceği ortaya konulmalı 12-Bir marketing çalışma grubunda kimler olmalıdır? Marketing çalışmaları ile ilgili olarak sağlıklı işlerin yapışması açısından kulüplerin bünyelerinde bir marketing çalışma grubu oluşturması mantıklıdır. Bu grup içinde şunlar olabilir. n      Kulüp Başkanı, n      Menajer, n      Marketing uzmanı, n      PR ve medya sorumlusu, n      Eski ilgili sporcuları temsilen bir kişi, n      Kaymakam v.b. mülki amir, n      Askeriyeden bir temsilci, n      Belediyeden bir temsilci, n      GSİMden basketbol ile ilgili bir temsilci, n      Hakemler derneğinden bir temsilci n      Şirket temsilcisi

13-Sponsorluk nedir? Sponsorluk: Kişi  ya da kurumların ana işlerinin dışında eğitim, spor, sanat ve kültür alanında kurum, kişi ve etkinliklere doğrudan veya dolaylı olarak katkı koymalarıdır. Sporda Sponsorluk: Kişi  ya da kurumların sporcu, spor etkinliği, spor kulüpleri v.dlerine doğrudan maddi katkıda bulunmaları veya dolaylı olarak katkı koymalarına spor sponsorluğu denir. Sponsorluk Ne Sağlar: 1.Tanınırlığa katkı koyar 2.İtibara katkı koyar 14-Bir Sponsorluk Dosyası neleri içermelidir? Bir sponsor arayışında önemli olan noktalardan birisi onlara etkinlik ile ilgili ve de istenilen / verilen ile ilgili sağlıklı bilgi ulaştırılmasıdır. İşte bu noktada sponsorlara sunulcak “Sponsor Dosyaları” önem taşımaktadır. Aşağıda bir “Sponsorluk Dosyası/Kitabı” içinde şu bilgiler bulunmalı: a.  İçİNDEKİLER b.  ETKİNLİK SAHİPLERİNİN DAVET MESAJLARI c.  ETKİNLİK SAHİBİ KURULUŞUN TANITIMI d.  ETKİNLİĞ�İN TANITIMI             A.ADI B.SÜRESİ VE YERİ C.DÜZENLEYENLER             D.KATILIMCI PROFİLİ             E.GEçMİŞ ORGANİZASYONLAR             F.ANA BAŞLIKLAR e.  ETKİNLİĞ�İN TANITIMI İLE İLGİLİ çALIŞMALAR f.  ETKİNLİĞ�İN AMACI g.  SPONSORLUK ÜZERİNE KISA GENEL  BİLGİ h.  NEDEN SPONSORLUK ı.  DAHA ÖNCEKİ ETKİNLİKLERE DESTEK VEREN KURULUŞLAR i.STAND ALANLARI İLE İLGİLİ TEKNİK BİLGİ PLAN VE MALİ BİLGİLER j.SPONSORLUK ALTERNATİFLERİ VE BEDELLERİ             A.ANA SPONSORLUK             B.BASILI MATERYAL SPONSORLUĞ�U C.TANITIM SPONSORLUĞ�U D.KOKTEYL SPONSORLUĞ�U E.CATERİNG SPONSORLUĞ�U F.CAFE BREAK SPONSORLUĞ�U G.WEB SİTESİ SPONSORLUĞ�U H.BİLDİRİ KİTABI/REKLAM I.CD SPONSORLUĞ�U J.SALON SPONSORLUKLARI K.ULAŞIM SPONSORLUĞ�U L.FİZİKSEL KOŞULLARDAKİ REKLAM YERLERİ   15-Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sponsorluk Yönetmeliği neleri içerir?   BİRİNCİ BÖLÜM   Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, gerçek ve tüzel kişilerin; federasyonlara, gençlik ve spor kulüplerine, sporculara, gençlik ve spor tesisleri ile faaliyetlerine sponsor olmaları ve reklam vermeleri ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam Madde 2- Bu Yönetmelik, sponsorluk yapacak veya reklam verecek gerçek ve tüzel kişiler ile sponsorluk ve reklamlardan istifade edecek federasyonları, gençlik ve spor kulüplerini, sporcuları, yerel yönetimleri, kamu kurum ve kuruluşlarını, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesini ve Paralimpik Komitesini kapsar.              Dayanak Madde 3- Bu Yönetmelik, 21.5.1986 tarihli ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 5105 sayılı Kanunla değişik Ek 3 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen; Genel Müdürlük                    :Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünü, Genel Müdür             :Gençlik ve Spor Genel Müdürünü, Federasyon             :Özerk veya özerk olmayan spor federasyonları ile Türkiye Futbol Federasyonunu, İl Müdürlüğü                  :Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerini, Gençlik ve Spor Kulübü            :Genel Müdürlük, federasyonlar veya il müdürlüklerince tescilleri yapılan faal gençlik ve/veya spor kulüplerini, Sporcu                                  :Federasyonlar veya il müdürlüklerince tescilleri yapılan faal ferdi veya takım sporcularını, Gençlik ve Spor Tesisi :Kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, gençlik ve spor kulüplerine ait olup Genel Müdürlükçe yapımı uygun görülen ve projesi tasdik edilen gençlik ve spor tesisleri ile ikmali, bakımı ve onarımı uygun görülen gençlik ve spor tesislerini, Gençlik ve Spor Organizasyonu: Genel Müdürlük, federasyonlar, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi, Paralimpik Komitesi ile gençlik ve spor kulüplerinin yıllık faaliyet programlarında yer alan ulusal veya uluslararası her seviye ve branştaki müsabaka, kamp, kurs, seminer,  v.b. gençlik ve spor faaliyetlerini, Sponsorluk                :Bu Yönetmelik kapsamındaki alanlara gerçek veya tüzel kişilerce, dolaylı olarak ticari fayda sağlamak ya da sosyal sorumluluklarını yerine getirmek amacıyla iletişim olanakları karşılığında ayni ve/veya nakdi destekte bulunulmasını, Sponsorluk Alan                   :Bu Yönetmelik kapsamında hizmet, tesis ve                                                  faaliyetleri desteklenen kişi, kurum ve kuruluşları, Sponsor                                :Gençlik ve spor tesisleri ile organizasyonlarına,    federasyonlara, gençlik ve spor kulüplerine,  sporculara; ayni ve/veya nakdi desteklerle sponsorluk yapan gerçek ve tüzel kişileri, Reklam                                :Bir ürün, marka veya hizmetin çeşitli iletişim olanaklarını kullanarak ticari yönden tanıtılmasını sağlayan gerçek veya sanal ortamdaki yazı, resim,  amblem v.b. şekilleri, Belge                          :Sponsorluk ve reklam hizmet ve işlemlerine ilişkin belgeleri, Nakdi Destek                       :Sponsor tarafından sponsorluğu alana yapılan parasal ödemeyi, Ayni Destek                       :Sponsorluk konusu işle ilgili sponsor tarafından yapılan belgelendirilmiş mal ve hizmet alımlarına ilişkin harcamaları, ifade eder.     iKİNCİ BÖLÜM Esas Hükümler   Sponsorluk  Alanları   Madde 5- Ulusal veya uluslararası gençlik ve spor hizmet ve faaliyetlerini desteklemek amacıyla gerçek ve tüzel kişiler aşağıda belirtilen alanlarda sponsorluk yapabilirler. a)Genel Müdürlüğün yıllık faaliyet programında yer alan ulusal veya uluslararası gençlik ve spor organizasyonları, b)Sporcuların transfer bedelleri hariç olmak üzere spor kulüpleri ile federasyonların yıllık programlarında bulunan eğitim ve altyapı faaliyetleri gibi sporun yaygınlaştırılması ve sporcuların desteklenmesine yönelik resmi sportif faaliyetleri,             c)Kamu kurum ve kuruluşları ve yerel yönetimler ile spor kulüplerine ait gençlik ve  spor tesislerinden Genel Müdürlükçe uygun görülenlerin yapımı, ikmali, bakımı ve onarımı,             d)Federasyonların veya spor kulüplerinin sportif hizmet ve faaliyetlerinin yürütülebilmesi için gerekli olan spor organizasyonları ile sportif araç, gereç ve malzemelerin temini, e)Ferdi lisanslı sporcuların, Genel Müdürlük veya federasyonlarca ferdi olarak katılmalarına izin verilen ulusal veya uluslararası organizasyonları,             f)Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ile Paralimpik Komitesinin sportif faaliyetlerine ilişkin hizmetleri. Gençlik ve Spor Hizmet ve Faaliyetlerine İlişkin Sponsorluk Esasları Madde 6- Genel Müdürlük, federasyonlar, gençlik ve spor kulüpleri, ferdi lisanslı sporcular, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ve Paralimpik Komitesinin faaliyetleri ile ilgili olarak aşağıda belirtilen konularda yapılacak harcamalar, sponsorluk harcaması sayılır.             a)Ulaşım harcamaları, b)İaşe ve ibate harcamaları, c)Ödüller ve promosyon ürünleri harcamaları,  d)Reklam ve tanıtım harcamaları, e)Kırtasiye harcamaları, f)Sağlık ve sigorta harcamaları, g)Malzeme, araç ve gereç alımı ile kiralama harcamaları, h)Tesis kiralama harcamaları, i)Genel Müdürlükçe uygun görülen organizasyonla ilgili diğer harcamalar.     Gençlik ve Spor Tesislerinin Sponsorluk Esasları Madde 7-Gençlik ve spor tesislerinin yapımı ile ilgili her türlü proje Genel Müdürlük tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya esas kabul edilir. Bu yapıların ruhsat, yapı kullanma izin belgeleri ve diğer teknik işlemler, esas olarak sponsorlar veya görevlendireceği kişi veya kurumlarca ya da uygun görülmesi halinde Genel Müdürlükçe takip edilip sonuçlandırılır. Gençlik ve spor tesislerinin yapımı, ikmali, bakımı ve onarımları ile ilgili kesin hesap, tasfiye, geçici ve kesin kabul işlemleri ile ilgili uzman kişi, kurum veya kuruluşlarca hazırlanan belgeler Genel Müdürlükçe incelenip, uygun görülmesi halinde işlerlik kazanır. Yapılacak inşaatların teknik kontrolü ile teknik denetimi sponsorlarca uzman kişi, kurum veya kuruluşlara yaptırılır. Bu kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından hazırlanan mali ve teknik belgeler 30 gün içerisinde Genel Müdürlüğe gönderilir. Bir sözleşmeye dayalı olarak devam ettirilen yapım, ikmal, bakım ve onarım işlerinde mevcut sözleşmelere uygunluk içerisinde yüklenicilerin muvafakati alınarak sponsorluk hakkı verilebilir. Yıllara sari yapım, ikmal, bakım ve onarım işlerinde her yılın sonu itibari ile yapılan imalat miktarları esas kabul edilerek harcama belgeleri düzenlenir. Gençlik ve spor tesislerine sponsorluğun nakdi yapılması halinde yürürlükteki mevzuata göre işlem yapılır. Sözleşme Yapılması ve Sözleşmede Yer Alacak Hususlar Madde 8-Sponsorluk alan ile sponsorlar arasında her iki tarafın hak ve yükümlülüklerini içeren yazılı sözleşme yapılması zorunludur. Sponsorlarla sözleşme yapmaya sponsorluk hizmetini alan kişi, kurum veya kuruluş yetkilidir.  Sponsorlarla yapılacak sözleşmelerde;              a)Sponsorun adı, soyadı veya kanuni unvanı,              b)Sponsorun ikametgah ve işyeri adresi, c)Sponsorun bağlı bulunduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, d)Sponsorluğun konusu, e)Sponsorluk bedeli, f)Faaliyetin veya tesisin yapımı, ikmali, bakımı ve onarımına ilişkin uygulama programı, başlama-bitiş tarihleri ve yeri, g)Sponsorluğun başlama ve bitiş tarihleri, h)Sponsorluk alanın hak ve yükümlülükleri, i)Sponsorun hakları ve mücbir sebepler dışındaki yükümlülükleri, j)Sponsorun taahhüt ettiği işle ilgili olarak varsa üçüncü şahıslarla yaptığı ya da yapacağı anlaşmalara ilişkin bilgi ve belgeler, k)İhtiyaç duyulabilecek diğer hususlar, l)Anlaşmazlıkların nerede ve ne şekilde çözümleneceği, m)Sözleşmenin kaç maddeden ibaret olduğu, tarih, imza eden kişilerin adı, soyadı ve unvanı,             belirtilir.   Sponsorlara Verilebilecek Haklar Madde 9-Sponsorlara, ulusal ve uluslararası federasyonların reklam ve sponsorlukla ilgili hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla; a) Faaliyet veya tesisin isim hakkı,  b) Her türlü reklam ve tanıtım hakları, verilebilir. Ayniyat İşlemleri Madde 10- Sponsorlarca verilen demirbaş malzemelerin (ödül olarak verilenler hariç) ayniyat işlemlerinde, sponsorluğu alanın tabi olduğu mevzuat hükümleri uygulanır.        Sponsorların Koordinasyonu             Madde 11-Organizasyon veya tesislerle ilgili olarak birden fazla sponsorla sözleşme yapılabilir. Bu durumda sponsorluk alan, sponsorlar arasında koordinasyon ve uyumu sağlayıcı gerekli tüm tedbirleri alır. Sponsorlukla İlgili Kısıtlamalar Madde 12-Aşağıda belirtilen konularda faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişiler sponsorluk yapamazlar.              a)Genel ahlak ve adaba aykırı, zararlı ve kötü alışkanlıkları özendirici faaliyette bulunanlar, b)Kamu ihalelerine katılmaktan yasaklananlar, c)İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler, d)Sponsorluk yapan ancak taahhüdünü yerine getirmeyen veya eksik yerine getirenler, e) Vergi ve SSK prim borcu olanlar. Sponsorluk ve Reklam Alınmasında Uyulacak Hususlar Madde 13- Sponsorluğa konu hizmet ve işle ilgili taahhüt edilen sponsorluk bedeli, sponsor tarafından bizzat harcanabileceği gibi, taahhüt ettiği sponsorluk bedelini, sponsorluğu alanın hesabına da yatırabilir. Sponsorluğu alan tarafından gelir kaydedilen bu tutara ilişkin harcamalarda ise, sponsorluğu alanın tabi olduğu mevzuat hükümleri uygulanır. Gençlik ve spor kulüplerine yapılan harcamaların sponsorluk harcaması olarak kabul edilebilmesi için sponsorluk alan kulübün bağlı olduğu federasyonun liglerine veya resmi müsabakalarına katılması şartı aranır. Federasyonlara, gençlik ve spor kulüplerine, sporculara, gençlik ve spor tesisleri ile faaliyetlerine yapılacak harcamalara ilişkin belgeler Genel Müdürlüğün kontrol ve tasdikine tabidir. Genel Müdürlükçe tasdik edilmeyen harcamalar gider olarak kabul edilmez. Genel Müdürlükçe tasdik edilen harcamalara ilişkin belgelerin birer örneği Genel Müdürlükçe muhafaza edilir. Gençlik ve spor tesisleri için yapılacak yapım ve ikmal işleri ile 2004 yılı için bir trilyon TL (1.000.000.000.000.-TL)nin üzerindeki, sonraki yıllar için ise bu rakamın Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından belirlenen yıllık Toptan Eşya Fiyat Endeksi değişim oranı ile çarpımı sonucu elde edilen tutarı aşan bakım ve onarım işlerine ilişkin harcamalar, ayrıca yeminli mali müşavirlerce de tasdik edilir. Mali müşavirlerce gerçeğe aykırı belge tasdik edildiğinin tespiti halinde, bu işlemi gerçekleştiren mali müşavirler tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan sponsorla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olur, ayrıca bu husus ilgililer hakkında disiplin kovuşturmasını teminen Maliye Bakanlığına ve bağlı bulunulan oda başkanlığına bildirilir. Sporcular ile gençlik ve spor kulüpleri, ulusal veya uluslararası gençlik ve spor faaliyetlerinde sponsorluktan yararlanabilir ve reklam alabilirler. Sponsorluk ve reklam alınmasında ulusal ve uluslararası federasyonların kuralları geçerlidir. Ferdi sporcuların sponsorluk ve reklam almaları, ilgili federasyonun iznine tabidir. Reklamlar, ilgili spor dalının bağlı olduğu uluslararası federasyonlar tarafından izin verilen şekil ve ölçülere uygun olmalıdır.  Sponsorların iş ve işlemleri ile reklamlarda kamu düzenini bozucu, siyasi, etnik dil, din, ırk, mezhep, cinsiyet ayrımı yapan, genel ahlak ve adaba aykırı, zararlı ve kötü alışkanlıkları özendirici, kanunlarla yasaklanmış yazı, logo, amblem ve benzeri işaretler kullanılamaz. Sponsorluk sözleşmelerine veya reklam alınmasında uyulacak hususlara riayet edilmemesi halinde sözleşme iptal edilir. Varsa idare zararının tahsili için hukuki işlem yapılır. Ayrıca bu husus Maliye Bakanlığı ile ilgilinin bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirilir.

ÜçÜNCÜ BÖLÜM Son Hükümler             Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat             Madde 14- 13.9.2001 tarihli ve 24522 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sponsorluk Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.             Yürürlük             Madde 15-Maliye Bakanlığı ve Sayıştayın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.             Yürütme  Madde 16-Bu Yönetmelik hükümlerini Gençlik ve Spor Genel Müdürü yürütür.

16-Adım adım sponsorluk nasıldır?  1 Sponsor bulunmalıdır. 2 Gençlik ve Spor Kulüpleri için; a- Faaliyet, kulübün yıllık faaliyet programında yer almalıdır. b- Tescilli olduğuna dair İl Müdürlüğünden, c- Federasyonun liglerine veya resmi müsabakalarına katıldığına ve söz konusu faaliyet için sponsorluk alınmasında sakınca bulunmadığına dair ilgili federasyondan belgeler alınmalıdır. ( Bu belge örneği www.gsgm.gov.tr adresinde mevcuttur.) Ferdi Sporcular için ; a- Tescilli olduğuna dair İl Müdürlüğünden, b- Faaliyete katılmasının ve bu faaliyet için sponsorluk almasının uygun görüldüğüne dair 3 Sponsorluk Yasası ve Yönetmeliğine uygun sözleşme taslağı hazırlanmalıdır. ( Bu sözleşme örneği www.gsgm.gov.tr adresinde mevcuttur.) Not: Sözleşme, “sözleşme örneği”ne uygun şekilde hazırlanarak gider kalemlerinin ayrıntılı dökümü yapılmalıdır. ilgili federasyondan belgeler alınmalıdır.( Bu belge örneği www.gsgm.gov.tr adresinde mevcuttur.) 4 Bu belgelerin asılları ve sözleşme taslağı, faaliyetin başlamasından en az 15 gün önce bir yazı ile Genel Müdürlük Spor Kuruluşları Dairesi Başkanlığına gönderilmelidir. ( Tesisler ile ilgili işler Genel Müdürlük Tesisler Dairesi Başkanlığına gönderilmelidir ) 5 Genel Müdürlüğün sözleşme taslağını uygun görmesi halinde sponsorla sözleşme imzalanır. 6 Ayni Sponsorluk: Sponsorluk konusu harcamalar bizzat sponsor tarafından yapılmalıdır. Bu durumda harcamalar sözleşmeye uygun olarak yapılmalı ve işin bitimine müteakip tasdik için Harcama Belgeleri, Sözleşme ve Sponsorluk Bilgi Formu sponsorluğu alan tarafından Genel Müdürlüğün ilgili birimine bir yazı ile birlikte gönderilmelidir. Nakdi Sponsorluk: Sponsorluk bedeli sponsorluğu alanın hesabına yatırılmalıdır. Sponsorluğu alan ise; tasdik için, yatırılan sponsorluk bedeline ilişkin belgeyi, harcama belgelerinin birer suretini, Sözleşme ve Sponsorluk Bilgi Formunu Genel Müdürlüğün ilgili birimine bir yazı ile birlikte göndermelidir. İlgili Birimler: Gençlik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı ( Gençlik ile ilgili faaliyetler ) Tesisler Dairesi Başkanlığı ( Tesis yapımı, ikmali, bakımı ve onarımı işleri ) Spor Kuruluşları Dairesi Başkanlığı ( Diğer bütün alanlarla ilgili işler )

KAYNAKLAR: 1-Argan.M; KATIRCI.H:Spor Pazarlaması. Nobel Yayınları. Ankara, 2002 2-Argan.M: “Spor sponsorluğu yönetim sürecine kavramsal yaklaşımlar. 7. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi. 27-29 Ekim.2002. Antalya. 3-Bernard, B:Tofaş Sports Club Marketing Plan.Purdue Univercity.1998 4-Callecod, L.R; Stotlar, K.D:Sport Marketing.Human Kinetics.1990 5-çerez,H:Spor Pazarlaması.TBF IV.Kademe Basketbol Antrenör Kursu notları. 2004 6-Durusoy,E:Spor Pazarlamasının Kitle İletişim Araçları Yoluyla Kullanımı.Yüksek Lisans Tezi. Adana.2001 7-GSGM:Spor Şurası.Ankara.1999 8-Karabulut, M:Pazarlama kavramı ve örgütün evrimi, pazarlama yöntemi ve stratejileri.1988 9-Kuter, M:Spor Pazarlaması ve Tofaş Modeli. 1999 10-Mullin, B; Hardy, S; Sutton, W:Sport Marketing. Human Kinetics.  1993 11-Serarslan, M.Z:Spor Pazarlaması ve boyutları:I.Ulusal Spor Bilimleri Sempozyumu.1990 12-TBF: TBF Stratejik Eğitim Semineri.Etkin Spor Yönetimi Semineri. İstanbul. 2005                                                                       13-TBF:TBF Pazarlama Kurulu Eğitim Semşineri.Hilton Oteli. İstanbul.Haziran. 2007                                                                 14-TMOK: Spor Pazarlaması Eğitim Semineri.İstanbul.1991 15-Weese, J: Sport Marketing. Acsepl Journal.1986 16-www.gsgm.gov.tr

Sporbilim 2012